Ertusi Asireti
 

Hakkaride -Paşka rast- [sağ kanat] ve -paşka çep- [sol kanat] olmak üzere iki kutuplu bir aşiret yapısı vardır ve bu iki kanatta sadece Kürt aşiretleri değil bölgede yaşamış olan Nasturi aşiretleri de yer almışlar hatta zaman zaman kendi dindaşlarına karşı mensup oldukları kanattaki Kürt aşiretleriyle ittifak yapmışlardır. Sağ yada sol kanada dahil olmayan Goyîler ise Ertoşîlere ve Şırnaktaki Batuyan aşiretine karşı, Hecîbeyran aşiret konfederasyonuyla birlikte hareket etmişlerdir. Kürtlerin pek çok mîrlik halinde parçalı bir siyasi yapılarının olması Osmanlının Kürtleri kontrol etmesini kolaylaştırırken, mîrlikler içerisinde parçalı aşiret konfederasyonlarının oluşması da mîrlerin işine yaramış ve bu şekilde aşiretleri daha rahat kontrol atında tutabilmişlerdir. Sağ kanadı çatısı altında toplayan "Pinyanişî konfederasyonunun" merkezî aşireti, Pirozbeyoğlu ailesi tarafından yönetilen Çelêdeki [Çukurca] Çelîler; sol kanattaki "Ertoşî konfederasyonunun" merkezî aşireti ise, Şaxêde [Çatak] yaşayan Giravîlerdir. Mîrlik döneminde Hakkarinin merkezinde, aşiret-üstü olan ve soylarını Abbasilere dayandıran mîr sülalesi ikamet ederken, diğer aşiretlere mensup olanlar genellikle köylerde ve zomlarda yaşamışlardır. Hakkaride son büyük Nasturi göçlerinden önceki aşiret yerleşim şeması şöyledir.
Ertoşîler, Mendkan ve Hacîmendan adında iki kola ayrılmış olan 14 aşiretten müteşekkildir. Giravîlerden Teterxan ailesinin yönettiği Hacîmendan kolunda Şaxê [Çatak] menşeli Mahmed Piran,Alan, Êzdînan, Xelîlan, ve aşiretleri; Vandan Duhoka kadar dağılmış olan Beytüşşebap menşeli Mendkan kolunda ise Şîdan, Şerefan, gewdan, Mamxuran, Jirkî, Qeşûrî, Hacan, Mamedan (mamed piran ın kuzey ıraktaki koludur) ve Zêdik aşiretleri yer alır. Pinyanişîler, Çukurca ve Yüksekova Pinyanişîleri olmak üzere iki kola ayrılmıştır. Çelîlerden Pîrozbeyoğlu ailesinin yönettiği Çukurcada Çelîler, Kevijîler, Pirxulkîler [Malbubîler]; Zeydan ailesinin yönettiği Yüksekovada ise Zeydanlar, Bilêcanîler yer alırlar. Ayrıca Başkaledeki Masiroîler ve Xaşkanîler de Pinyanişî konfederasyonuna dahildirler. Goyîler, Uludere [Qilava] bölgesinde 34 köyde yaşayan ve Irak ya da İran menşeli oldukları söylenen büyük bir aşirettir. Sağ ya da sol kanada dahil değildirler. Nasturiler’in Hakkaride yaşamış iki büyük aşiretleri vardır. Bunlardan Tîyarîler baska çep [sol kanat], Tuxûbîler ise baska rast [sağ kanat] içerisinde yer almışlardır. Bunun dışında, sağ ya da sol kanada dahil olmayan bazı başka aşiretler de vardır: Beytüşşebapta Elkîler; Şemdinlide Oremarîler, Dostkîler ve Herkîler. Komşu aşiretler, Bahdînanda Barzanîler, Rêkanîler, Berwarîler; Vanda Brukîler; İranda Şikak aşireti; Şırnakta Batuyan aşireti; Şırnak, Silopi ve Uluderede etkin olan Hecîbeyran aşiret konfederasyonu; Botanda Botan aşiretleridir.


 

sitemizde sadece aşiret bölümü yok ayrıca eglence bölümleride vardır.

 

 
  Toplam 9 ziyaretçi (18 klik) kişi burdaydı!  
 
Zirve100 Site istatistikleri
Zirve100 Site ekle
Siteni Ekle
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol